وب یا وب سایت چیست؟ آموزش قدم به قدم
آخرین تکنولوژی های دنیای رایانه همواره در وب عرضه میشوند. هر صفحه وب یک فایل است که با فرمت خاصی و در یک سرور ذخیره شده است. شما با وارد کردن آدرس یک سایت در واقع فایلی را از سرور درخواست میکنید. سرور با تجزیه آدرس وارد شده شما به کدهایی که در پروتکل http از آنها استفاده میشود، صفحه مورد نظر را برای کامپیوتر شما میفرستد. بر روی هر صفحه وب مجموعه ای از متنها، عکس ها و یا اجزایی دیگر وجود دارد. متن به همراه صفحه فرستاده میشود (در واقع جزئی از فایل مورد نظر است) اما اجزای دیگر صفحه مثل تصاویر و فلش ها، خود فایل هایی جدا گانه بر روی سرور هستند که به ترتیبی که در صفحه اصلی وب تعیین شده در کنار هم قرار میگیرند و صفحه وب را کامل میکنند. امروزه صفحات وب، بدون عناصر گرافیکی کاملا بی مفهوم به نظر میرسند!
سیستم های مبتنی بر وب از پروتکل های آن استفاده می کنند. این سیستم ها در واقع از همان صفحات وب به اضافه بانک های اطلاعاتی (Data base) استفاده می کنند. بانک های اطلاعاتی در واقع فایل های خاصی هستند که اطلاعات مربوط به صفحات وب که از کاربران و اعمال آنها به دست می آید را به صورت طبقه بندی شده در خود ذخیره می نمایند. این اطلاعات میتواند مشخصاتی باشد که شما برای شرکت در یک قرعه کشی، در سایت مربوطه وارد کرده اید (نام، محل تولد، شماره و ...) به گونه ای که بتوان به راحتی آنها را از هر لحاظ مورد جستجو قرار داد. مثلا ممکن است شما بخواهید نام همه شرکت کننده های قرعه کشی که سن آنها زیر 15 سال است را پیدا کنید. حال اگر شما هزاران شرکت کننده داشته باشید به راحتی با بانک های اطلاعاتی قادر خواهید بود در عرض یک دقیقه جستجو را انجام دهید اما اگر قرار بود این کار را به صورت دستی انجام دهید هرگز به این راحتی نبود.
بانکهای اطلاعاتی در دو دسته عمده قرار میگیرند، دسته بانکهای رومیزی (کوچک) و دسته بانک های اطلاعاتی گسترش یافته (بزرگ) که هر کدام شامل تعدادی زیر مجموعه هستند. مبحث بانک های اطلاعاتی بسیار گسترده است و ما در اینجا به همین میزان اکتفا می کنیم. سیستم هایی که فعلا در دید و دسترس ما قرار مدیریت گالری (gallery_manager)، سیستم های سفارشی مانند سیستم های ثبت نام، مدیریت ارتباط و ... و سیستم مدیریت محتوا (content_manager). در اینجا ما به توضیحی مختصر در مورد هر کدام اکتفا میکنیم که سیستم های سفارشی میتوانند به هر صورتی باشند و در مبحث ما نیستند.
فروم یا تالار گفتگو چیست؟
فروم (Forum) : یک سیستم مبتنی بر وب (تشکیل شده از صفحات وب) است. کاربران با ورود به این سیستم میتوانند ثبت نام کرده و به عنوان یک عضو به خصوص و با مشخصات خود شروع به فعالیت کنند.
برای درک مفهوم فروم و کاری که انجام میدهد به یک مثال توجه کنید. شما در یک جلسه حضور دارید. سوالات خودتان را از دیگر افراد حاضر در جلسه میپرسید و جواب آنها را میشنوید. فروم مانند یک میز جلسه است با این تفاوت که به جای افراد انگشت شمار جلسه، هزاران نفر و یا حتی ده ها هزار نفر در آن عضو هستند و در یک آن امکان حضور چند صد نفر از آنها در فروم وجود دارد. یعنی اگر چه هزاران نفر عضو یک فروم باشند اما در یک روز ممکن است فقط تعدادی از آنها وارد فروم شوند. هر فروم در موضوع خاصی (بسته به شخصی که آن را مدیریت میکند) فعالیت میکند. مثلا یک فروم مثل فروم میکرورایانه که در حال مشاهده و مطالعه این مطلب در آن هستید در رابطه با رایانه و اینترنت و فرومی دیگر در رابطه با اتومبیل فعالیت میکند.
اما کاربرد فروم چیست؟ هر فروم بسته به موضوع اصلی که دنبال میکند، آن موضوع را به بخش های کوچکتری تقسیم می کند. مثلا در مورد یک فروم کامپیوتر میتوان بخشهایی مثل اینترنت، ویندوز، برنامه نویسی و ... را در نظر گرفت. این بخش ها به وسیله مدیریت فروم و با استفاده از بخش مدیریت آن ایجاد میشوند. حال ممکن است که شما سوالی درمورد یک تابع در VB داشته باشید. اگر به یک فروم کامپیوتر مراجعه کنید قطعا بخشی که به سوال شما مربوط است، بخش برنامه نویسی آن فروم است. شما وارد بخش مورد نظر میشوید و اگر عضو باشید سوال خود را به وسیله ایجاد یک پست (Topic) تایپ کرده و ارسال میکنید. سوالی که شما پرسیده اید (یا هر پست دیگری) در بخش برنامه نویسی آن فروم و با عنوانی که برایش تایپ کرده بودید درج میشود.
هر عضو دیگری از فروم که به بخش برنامه نویسی مراجعه کند عنوان پست شما را به همراه ده ها پست دیگر مشاهده میکند و روی هر کدام از این پست ها که مورد نظرش بود کلیک میکند. او میتواند به این سوال و یا پست شما پاسخ دهد و شما نیز میتوانید در مقابل پاسخ او در همان پست، متن دیگری را بفرستید. به این صورت شما و افراد دیگر صدها مکالمه را ایجاد میکنید و هر کدام از شما، در هر زمانی که وارد فروم شوید میتوانید به پست های جدید پاسخ دهید و یا آنها را مطالعه کنید ضمن اینکه پست های قدیمی نیز سر جای خود باقی میمانند. سیستم های فروم توسط شرکت های مختلف و با نام ها و شکل های گوناگون طراحی شده اند. شما نیز اگر صاحب یک فضای وب باشید میتوانید یکی از این سیستم ها را (به صورت رایگان و یا در بعضی موارد با پرداخت وجه) تهیه و روی سرور نصب کنید.
مدیریت محتوا چیست ؟
سیستمهای مدیریت گالری :
مانند فروم ها عضو میگیرند و به هر کدام شناسه ای خاص میدهند. همینطور مانند فروم ها به صورت بخش بخش هستند و به طور کلی یک موضوع واحد دارند. هر کاربر عضو شده مبتواند تصاویر موجود (ارسالی توسط دیگران) را تماشا کند و یا تصاویر جدیدی را بر روی سرور بفرستد. هر کاربر دارای یک بخش خصوصی است که عکس های خصوصی خود را در آنجا قرار میدهد. در این سیستم نیز مدیریت میتواند تعداد و نام بخش ها را تعیین کند و تنظیمات مربوطه را انجام دهد. تنها نمونه فارسی موجود برای این سیستم ها با نام coppernine موجود است ...
سیستم های مدیریت محتوا :
سایت هایی که به طور روزانه در آنها مطلب نوشته میشود و مطالب آنها مدام به روز میشوند از یک سیستم مدیریت محتوا (مدیریت سایت) استفاده می کنند. اگر شما بخواهید به صورت دستی یک صفحه وب را طراحی کنید باید وقت زیادی را روی آن بگذارید. حال اگر شما بخواهید چندین صفحه مطالب گوناگون را داشته باشید باید برای هر کدام از آنها یک صفحه وب طراحی کنید. اگر بخواهید محتوای یکی از این صفحات را تغییر دهید باید کد آن را باز کرده و با مشقت فراوان متن مورد نظر را در آن جایگزین کنید. همه این کارها میتواند در کمتر از چند دقیقه با یک سیستم مدیریت محتوا انجام پذیرد. سیستم های مدیریت محتوای به شما این امکان را میدهند که از میان قالب هایشان یکی را برای سایت خود انتخاب کنند، هر تعداد که میخواهند صفحات جدید داشته باشند و به راحتی مطالبشان را در آنها درج کنند و یا تغییر دهند.
این سیستم ها ابزار زیادی را برای مدیران سایت فراهم میکنند مانند آگاهی از تعداد بازدید کنندگان، ارتباط با کاربران، جستجو در سایت، عضویت کاربران در سایت، نظرسنجی های پیشرفته، ایجاد مرکز دانلود، مدیریت تبلیغات در سایت، مدیریت گروهی و ... این سیستم ها انواع زیادی دارند که به صورت مجانی و یا با پرداخت وجه عرضه میشوند.
در حوزه پارسی زبانهای این سیستم ها، مامبو، جوملا و نیوک از معروف ترینها هستند که همه تحت حمایت قانون متن باز هستند و هیچگونه وجهی و به هیچ عنوانی از کاربران گرفته نخواهد شد.(پول نصب و راه اندازی یا نگه داری بحث جداگانه است)
مراجع فارسی ساز مامبو از سایر رقبا بهتر عمل کرده اند و موفق شده اند زبان فارسی را به طور کامل بر روی این سیستم پیاده کنند. اما جوملا در دنیا طرفداران زیادی دارد و ملحقات زیادی هم برای آن نوشته شده است و استفاده از آن بیشتر توصیه می شود
سرویس ایمیل یا پست الکترونیک چیست
پست الکترونیک :
فرض کنید من یک جای خاصی در نظر گرفته ام و گفته ام هرکسی با من کار دارد در آن برای من نامه بگذارد چون این جای در نظر گرفته شده یک جایی است که برای همه به راحتی قابل دسترسی است بنابراین همه می توانند از آن استفاده کنند.
هر کاربر میتواند با عضو شدن در یک سایت ارائه دهنده سرویس پست الکترونیک، صاحب یک آدرس به خصوص شود. این آدرس مانند آدرس محل کار و یا منزل شما میباشد که اداره پست نامه های شما را به آدرس منزلتان تحویل میدهد. آدرس پست الکترونیک شما هم این امکان را برای دیگر کاربرانی که دارای پست الکترونیک هستند فراهم میکند که پیغامی را به آدرس شما بفرستند (مانند نامه ای که به آدرس شما فرستاده میشود) اما به صورت الکترونیکی! شما نیز با ورود به سایتی که در آن برای پست الکترونیک ثبت نام کردیده میتوانید پیغام های رسیده را بخوانید و یا پیغامی را برای فرد دیگری بفرستید...
آدرسهای پست الکترونیک دارای دو قسمت هستند، یکی نامی که شما انتخاب کرده اید و دیگری نام سایتی که به شما پست الکترونیک را داده است. مثلا test@hotmail.com نشان میدهد که فردی با نام کاربری test در سایت hotmail (متعلق به مایکروسافت) دارای یک صندوق پست الکترونیکی است. هر فردی میتواند با داشتن این آدرس به فردی که صاحب آن است یک e-mail یا نامه الکترونیکی ارسال کند. از معروف ترین سایت های فعال در این زمینه که به صورت رایگان نیز هستند میتوان به yahoo.com، hotmail.com و Gmail.com اشاره کرد.
